Cửa chống cháy là hạng mục bắt buộc trong mọi công trình chung cư nhằm đảm bảo an toàn và đủ điều kiện nghiệm thu PCCC. Theo Luật Phòng cháy và Chữa cháy, cùng các Nghị định và Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, vị trí lắp đặt, chủng loại và đặc tính kỹ thuật của cửa chống cháy đều được quy định rõ ràng.
Cả chủ đầu tư lẫn đơn vị thi công phải tuân thủ nghiêm ngặt những quy định này để công trình được phê duyệt và đưa vào sử dụng an toàn.
Trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các vị trí bắt buộc lắp đặt cửa chống cháy trong chung cư, cùng cơ sở pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật cần đáp ứng để bảo vệ tối đa công trình và cư dân.
Quy định pháp luật về những vị trí bắt buộc lắp đặt cửa chống cháy chung cư?
Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Luật PCCC & CNCH) 2024
Quốc hội đã thông qua Luật số 55/2024/QH15 về Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, ban hàng vào ngày 29-11-2024 và có hiệu lực từ 01-07-2025. Luật quy định rõ trong xây dựng, khi lập dự án, thiết kế mới hoặc cải tạo đều phải có giải pháp PCCC, trong đó bao gồm cả các cấu kiện ngăn cháy, như cửa thép chống cháy.
Nghị định/Thông tư hướng dẫn thi hành
- Nghị định 136/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều về PCCC của Luật PCCC : hướng dẫn triển khai các yêu cầu từ Luật.
- Thông tư 149/2020/TT-BCA quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật PCCC và các sửa đổi bổ sung.
- Thông tư 06/2022/TT-BXD ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 06:2022/BXD – An toàn cháy cho nhà và công trình. Văn bản này là nền tảng kỹ thuật để áp dụng các biện pháp an toàn cháy, trong đó có cửa chống cháy.
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN), Tiêu chuẩn (TCVN) liên quan
QCVN 06:2022/BXD (và sửa đổi 2023) là tiêu chuẩn bắt buộc cho thiết kế, thi công các biện pháp an toàn cháy cho nhà và công trình. Trong đó nêu ra quy định “bậc chịu lửa và các yêu cầu bảo đảm an toàn cháy cho nhà, công trình, khoang cháy” (gồm yêu cầu về các cấu kiện ngăn cháy như cửa).
Cửa chống cháy chung cư bắt buộc ở những vị trí nào?
Công trình chung cư để đảm bảo an toàn cháy, đúng quy định và đạt nghiệm thu PCCC cần xác định rõ các vị trí bắt buộc hoặc ưu tiên để lắp cửa chống cháy. Dưới đây là những vị trí khuyến nghi, vị trí bắt buộc lắp đặt cửa chống cháy trong chung cư bao gồm:
Lối thoát hiểm, cầu thang bộ
Vị trí bắt buộc lắp đặt cửa chống cháy:
- Điểm giao nhau giữa hành lang (hành lang chung) và lối thoát hiểm (hành lang thoát nạn, thang bộ).
- Cửa cầu thang bộ (từ sảnh tầng tới không gian thang bộ).
Khi có đám cháy ở căn hộ hoặc khu vực bên ngoài, nếu không có cửa chống cháy, khói và lửa dễ lan vào hành lang thoát nạn, gây hoảng loạn hoặc chặn cửa thoát. Cửa chống cháy ở đây cần chịu được nhiệt độ cao trong khoảng thời gian đủ để cư dân chạy thoát hoặc lực lượng PCCC tiếp cận.
Yêu cầu kỹ thuật và quy chuẩn:
- Cửa phải đạt bậc chịu lửa (ví dụ 60 phút, 90 phút tùy thiết kế) theo QCVN 06:2022/BXD và sửa đổi.
- Cửa phải kín khói, có gioăng khói nếu cần, đảm bảo khói không tràn vào.
- Kích thước cửa, chiều rộng lối đi phải đáp ứng tiêu chuẩn lối thoát nạn (QCVN 06:2022/BXD)
- Cửa phải tự đóng hoặc có thiết bị đóng tự động khi xảy ra cháy.
- Vật liệu, cấu tạo, bản lề, khóa… phải đạt tiêu chuẩn chịu lửa, chống biến dạng khi nhiệt độ cao.
Cửa ngăn giữa tầng hầm, khu kỹ thuật
Vị trí bắt buộc tùy loại công trình:
- Lối ra vào tầng hầm (cửa từ tầng hầm lên hành lang khu dân sinh hoặc thang bộ).
- Cửa phòng kỹ thuật, phòng máy bơm, phòng điện – nơi chứa thiết bị dễ cháy.
- Cửa ngăn giữa tầng hầm và các khu vực sảnh, thang bộ, hành lang kết nối lên các tầng.
Tầng hầm thường chứa máy biến áp, tủ điện, bơm, dây dẫn… là nơi có nguy cơ cháy cao. Nếu không có cửa chống cháy, lửa và khói dễ từ tầng hầm lan lên tầng sinh hoạt. Cửa chống cháy tại đây giúp ngăn cháy lan theo chiều dọc, bảo vệ khu vực sinh hoạt.
Tiêu chuẩn kỹ thuật:
- Bậc chịu lửa phải phù hợp (tùy theo chiều cao tầng hầm, diện tích khoang…)
- Cửa chống cháy phải kín khói, chống biến dạng.
- Nếu cửa tiếp giáp với hành lang thoát nạn, yêu cầu như loại cửa cho lối thoát nạn.
- Phải có cơ chế đóng tự động khi phát hiện cháy.
Cửa vào các lối thoát dự phòng/cửa thoát mái
Vị trí bắt buộc hoặc ưu tiên:
- Lối thoát mái, cầu thang cuối (nếu được thiết kế làm đường thoát).
- Cửa dẫn từ hành lang lên mái nếu mái được dùng làm khu vực thoát nạn.
Trong trường hợp đường thoát chính bị chặn hoặc hư hại, lối dự phòng lên mái là cánh cửa để lực lượng cứu hộ tiếp cận và cư dân thoát nạn. Nếu không có lớp chống cháy, khói và lửa có thể lan từ mái xuống tầng dưới.
Yêu cầu kỹ thuật:
- Cửa chống cháy cần chịu lửa trong thời gian nhất định để bảo đảm thoát nạn.
- Cửa phải kín khói, có hệ thống đóng tự động.
- Bậc chịu lửa tùy thuộc khối lượng, chiều cao công trình, loại vật liệu.
Cửa các căn hộ
Trường hợp bắt buộc hoặc khuyến nghị:
- Trong nhiều công trình cao tầng, quy hoạch PCCC yêu cầu cửa căn hộ cũng phải là cửa chống cháy (thường chịu lửa 60 phút hoặc 90 phút).
- Trong các dự án nơi lan truyền cháy giữa căn hộ được đánh giá cao, ban quản lý có thể yêu cầu.
Trong nhiều quy định, cửa chống cháy giữa căn hộ và hành lang có thể được yêu cầu hoặc khuyến nghị tùy theo loại công trình. Nó giúp hạn chế lan truyền cháy từ một căn sang căn khác. Nếu có cửa chống cháy giữa căn hộ và hành lang, khi căn hộ có cháy, lửa khó lan ra hành lang, giúp cả tầng không bị ảnh hưởng tức thì. Tuy nhiên không phải dự án nào cũng bắt buộc. Cư dân nên kiểm tra giấy phép và bản vẽ PCCC của tòa nhà để biết rõ.
Lưu ý khi lắp đặt:
- Cửa căn hộ nếu là cửa chống cháy phải đảm bảo độ kín khói
- Kiểm tra bản vẽ PCCC và tiêu chí thiết kế thuộc tòa nhà để xác định có cần không.
Tóm lại, việc xác định đúng vị trí bắt buộc lắp đặt cửa chống cháy chung cư là yếu tố tiên quyết trong thiết kế, thi công và nghiệm thu hệ thống PCCC cho mọi công trình nhà ở cao tầng. Những vị trí như lối thoát hiểm, cầu thang bộ, tầng hầm, phòng kỹ thuật, hành lang và cửa căn hộ đều cần được trang bị cửa chống cháy đạt chuẩn để ngăn chặn sự lan truyền của khói và lửa khi có sự cố.
