Tại sao cửa thoát hiểm chung cư luôn đóng và chỉ mở một chiều?

Nếu bạn từng sống tại các căn chung cư thì có lẽ đã nhìn thấy cửa thoát hiểm luôn trong trạng thái đóng kín và chỉ có thể đẩy ra từ bên trong. Dù nhiều người thắc mắc tại sao không thể mở cả hai chiều để tiện đi lại, nhưng đằng sau sự bất tiện đó là cả một quy chuẩn an toàn và nguyên tắc thiết kế nghiêm ngặt.

Vậy cửa thoát hiểm chung cư có vai trò gì? Tại sao lại phải đóng và chỉ mở một chiều? Hãy cùng Cửa Thép Việt tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

Quy Định Chung Về Cửa Thoát Hiểm Chung Cư

Cửa thoát hiểm trong các tòa nhà chung cư là yêu cầu bắt buộc để đáp ứng quy chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) tại Việt Nam. Mỗi chung cư, tùy vào chiều cao và số tầng, phải đảm bảo có lối thoát nạn an toàn để cư dân di chuyển khi xảy ra cháy, nổ hoặc các tình huống khẩn cấp.

Căn cứ pháp lý quy định cửa thoát hiểm

Theo Thông tư 06/2022/TT-BXD về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình, một số quy định liên quan đến cửa thoát hiểm bao gồm:

• Lối thoát hiểm phải là cửa mở ra phía ngoài (tức là từ trong nhà thoát ra ngoài).
• Không được khóa hoặc chốt chết lối thoát nạn trong điều kiện bình thường. Nếu có chốt, phải đảm bảo người bên trong có thể mở dễ dàng bằng tay, không cần chìa khóa.
• Cửa chống cháy tại lối thoát nạn phải có cơ cấu tự động đóng lại, đảm bảo không khí không truyền lửa từ nơi cháy sang nơi an toàn.
• Cửa không được cản trở hoặc chặn lối đi, kể cả bởi các vật dụng sinh hoạt cá nhân.

Vai trò đặc biệt của cửa thoát hiểm

Cửa thoát hiểm không chỉ là “lối đi dự phòng” mà còn được xem là tuyến đường sống trong trường hợp khẩn cấp. Vai trò chính của cửa thoát hiểm bao gồm:

• Dẫn cư dân từ khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn.
• Ngăn chặn khói và khí độc lan từ khu vực cháy sang các khu vực khác.
• Hạn chế tối đa thương vong do cháy nổ, đặc biệt trong các chung cư cao tầng.

Tại Sao Cửa Thoát Hiểm Chung Cư Luôn Đóng?

Đôi khi chúng ta thấy cửa thoát hiểm luôn trong trạng thái “đóng”, thậm chí gây cảm giác khó chịu vì không thể dùng để đi lại. Tuy nhiên, việc luôn giữ cửa đóng lại không phải do sơ suất mà là quy chuẩn kỹ thuật đã được tính toán kỹ lưỡng.

Giữ lối thoát nạn không bị nhiễm khói và khí độc

Trong các vụ hỏa hoạn, ngọn lửa chưa chắc đã là nguyên nhân chính gây tử vong – mà chính khói độc và khí CO mới là kẻ giết người thầm lặng. Khói lan nhanh, tầm nhìn bị hạn chế và chỉ trong vài phút có thể khiến con người mất khả năng định hướng, hít phải khí độc và ngất xỉu.

Nếu cửa thoát hiểm không đóng kín, khói từ hành lang, căn hộ, hoặc khu vực cháy sẽ dễ dàng lọt vào khu vực cầu thang bộ – vốn là nơi duy nhất cư dân có thể thoát ra ngoài. Một khi khói bao trùm cả lối thoát, cánh cửa dù mở ra cũng không còn ý nghĩa. Vì vậy, việc giữ cửa thoát hiểm luôn đóng là cách duy nhất để đảm bảo khu vực này luôn sạch, không khói, đủ thời gian cho người dân chạy thoát trong các tình huống nguy cấp.

Đảm bảo hiệu quả và chống cháy lan giữa các khu vực

Hầu hết cửa thoát hiểm tại chung cư đều được thiết kế là cửa chống cháy chuyên dụng, có khả năng chịu nhiệt lên đến 70–120 phút, tùy theo cấp độ công trình. Những cánh cửa này đóng vai trò như “bức tường ngăn lửa di động”, chia cách không gian và ngăn chặn sự lan truyền ngọn lửa từ một khu vực sang khu vực khác.

Khi cửa luôn đóng kín, nó giữ được khả năng chịu lửa đúng như thiết kế. Ngược lại, nếu bị mở ra, hay tệ hơn là bị chèn bằng vật cản, cấu trúc cách nhiệt và ngăn cháy sẽ không phát huy tác dụng. Điều đó khiến lửa có thể lan tràn lên các tầng trên, phá hủy lối thoát nạn và tăng tốc độ phát triển của đám cháy. Giữ cửa đóng là giữ được “hàng rào cuối cùng” chống lại thảm họa lan rộng.

Cơ chế tự đóng giúp hoạt động khẩn cấp không bị gián đoạn

Cửa thoát hiểm được lắp đặt hệ thống bản lề và tay đẩy hơi – gọi là cơ cấu tự đóng. Điều này nghĩa là sau mỗi lần mở ra, cánh cửa sẽ tự động trở lại vị trí đóng ban đầu. Đây là một thiết kế mang tính chủ động, đảm bảo cửa không bị mở quên, không phụ thuộc vào hành vi người dùng.

Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều người dân vì tiện lợi hoặc để “cho thoáng” thường dùng vật cản để chèn cửa luôn mở. Việc làm tưởng như vô hại này lại chính là lý do khiến hệ thống cửa bị lệch, hư hỏng bộ tự đóng và không thể hoạt động đúng khi có sự cố xảy ra. Đặc biệt, nếu cửa không thể đóng kín, áp suất gió và khói khi cháy lan ra sẽ vượt qua lối thoát, làm hỏng hệ thống thông gió cứu nạn được thiết kế bên trong thang thoát hiểm.

Phù hợp với thiết kế tạo áp suất dương trong buồng thang thoát hiểm

Một số tòa nhà cao tầng hiện đại có áp dụng hệ thống tạo áp suất dương trong khu vực cầu thang bộ – tức là bơm khí tươi vào khu vực này để tạo áp suất cao hơn bên ngoài. Khi có cháy, áp suất dương này giúp ngăn không khí ô nhiễm và khói độc tràn vào, giữ cho thang bộ luôn sạch sẽ và an toàn cho người sử dụng.

Thế nhưng hệ thống này chỉ hoạt động hiệu quả khi cửa thoát hiểm luôn kín. Nếu cửa bị mở hoặc không đóng sát, áp suất sẽ bị rò rỉ, khói dễ xâm nhập vào buồng thang, làm mất tác dụng bảo vệ. Điều này giải thích vì sao cửa phải luôn đóng – không chỉ vì ngăn cháy mà còn để duy trì cơ chế bảo vệ khí động học bên trong lối thoát hiểm.

Tại Sao Cửa Thoát Hiểm Chung Cư Chỉ Mở Một Chiều

Không ít người từng thử kéo cửa thoát hiểm từ hành lang cầu thang bộ vào hành lang căn hộ và thấy không khả thi. Thực tế, cơ chế một chiều này được thiết kế để bảo vệ an toàn tổng thể của cư dân theo ba phương diện: an ninh, phòng cháy và hành vi sử dụng.

Bảo vệ an ninh chung cư, ngăn chặn xâm nhập trái phép

Lối thoát hiểm thường ít có người qua lại, không có camera giám sát hay nhân viên bảo vệ túc trực. Nếu cửa mở hai chiều, người ngoài có thể dễ dàng:

• Lén lút lên tầng bằng thang bộ, tránh được kiểm soát từ sảnh chính.
• Trộm cắp tài sản hoặc lẩn trốn sau khi phạm pháp.

Bằng việc khóa chiều từ ngoài vào, cửa thoát hiểm chỉ cho phép người bên trong mở ra, giúp ngăn chặn hoàn toàn nguy cơ xâm nhập trái phép.

Hạn chế việc lạm dụng sai mục đích

Nhiều người vì ngại chờ thang máy, hoặc muốn đi tắt, thường xuyên dùng cầu thang thoát hiểm để lên xuống. Điều này tưởng chừng vô hại, nhưng lại tiềm ẩn rủi ro:

• Mở cửa nhiều lần khiến tay co thủy lực nhanh hỏng, không tự đóng được nữa.
  Dễ bị kẹt cửa, không còn kín khít – làm mất chức năng ngăn cháy.
• Vô tình để vật cản chắn cửa, khiến không thể đóng lại khi có sự cố.

Thiết kế mở một chiều buộc cư dân chỉ sử dụng cửa trong tình huống khẩn cấp, hạn chế tối đa tình trạng lạm dụng.

Giảm nguy cơ cản trở khi thoát nạn

Khi cháy xảy ra, nếu dòng người chạy xuống thoát hiểm bị gặp người đi ngược chiều từ bên ngoài, sẽ xảy ra va chạm, tắc nghẽn, hoảng loạn. Thiết kế một chiều giúp:

• Đảm bảo dòng di chuyển đồng hướng từ trong ra ngoài.
• Giữ cho luồng người được thông suốt, giảm nguy cơ chen lấn, xô đẩy.
• Rút ngắn thời gian sơ tán, tăng tỷ lệ sống sót.

So Sánh Các Loại Cửa Thoát Hiểm Trong Chung Cư

Kết luận

Nguy cơ cháy nổ tại các khu chung cư, tòa nhà cao tầng là điều không thể lường trước. Chính vì vậy, việc chủ động trang bị kiến thức về phòng cháy chữa cháy và hiểu rõ chức năng của hệ thống cửa thoát hiểm chung cư là một phần không thể thiếu trong công tác đảm bảo an toàn.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp tối ưu về cửa thép chống cháy, hãy liên hệ với Cửa Thép Việt – đơn vị chuyên cung cấp và thi công các loại cửa thoát hiểm chất lượng, uy tín, đáp ứng mọi tiêu chuẩn kỹ thuật và mang lại sự an toàn cho công trình của bạn.