Bạn có bao giờ tự hỏi, cánh cửa chống cháy chung cư mà bạn vẫn đi ngang qua mỗi ngày liệu còn hoạt động tốt như lúc mới lắp đặt? Khi sự cố xảy ra, nó có thật sự đủ sức ngăn khói, chặn lửa hay không? Thực tế, một cánh cửa nhìn ngoài vẫn chắc chắn, vẫn đóng mở êm ái có thể đã âm thầm mất đi khả năng chống cháy từ lâu.
Chỉ vài chi tiết nhỏ bị bỏ quên như bản lề khô dầu, gioăng cách nhiệt bong tróc hay cơ cấu tự đóng lệch chuẩn cũng đủ khiến cả hệ thống phòng cháy bị vô hiệu hóa.
Chính những điều tưởng chừng nhỏ nhặt ấy lại là nguyên nhân khiến nhiều tòa chung cư tưởng như an toàn tuyệt đối tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ khôn lường.
Vậy cửa chống cháy chung cư có cần bảo dưỡng định kỳ không và nên thực hiện như thế nào cho đúng? Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây để hiểu tầm quan trọng của bảo dưỡng định kỳ đến sự an toàn của cả tòa nhà.
Tầm quan trọng bảo dưỡng định kỳ cửa chống cháy chung cư
Trong hệ thống an toàn phòng cháy của các tòa nhà cao tầng, cửa chống cháy chung cư là một tuyến bảo vệ quan trọng nhưng thường bị bỏ quên. Được thiết kế chuyên biệt để ngăn lửa, khói và nhiệt lan sang khu vực khác, cánh cửa này đóng vai trò kéo dài thời gian thoát hiểm, thời gian quý giá quyết định giữa an toàn và thảm họa.
Thế nhưng, qua thời gian sử dụng, nếu cửa bị lỗi chẳng hạn không thể tự đóng khi có cháy, bản lề rỉ sét, gioăng bị mòn hay khóa hoạt động kém, khả năng ngăn cháy sẽ giảm đáng kể. Chỉ trong vài phút, khói và nhiệt có thể tràn vào hành lang, cầu thang, biến lối thoát hiểm thành thành khu vực ngập khói cực kỳ nguy hiểm, đe dọa tính mạng. Thực tế, nhiều tòa chung cư cũ đã được cơ quan chức năng chỉ ra là không bảo dưỡng định kỳ hệ thống PCCC, đặc biệt là cửa ngăn cháy, khiến nguy cơ tiềm ẩn luôn ở mức báo động.
Bởi vậy, việc lắp đặt cửa chống cháy chỉ là bước khởi đầu, còn duy trì hiệu quả hoạt động của nó mới là điều thực sự quyết định.
Cửa chống cháy chung cư có cần bảo dưỡng định kỳ không?
Cơ sở pháp lý và tiêu chuẩn yêu cầu bảo trì, bảo dưỡng
Dù quy định cụ thể về tần suất bảo dưỡng cửa chống cháy chưa được nêu rõ như hệ thống báo cháy, nhưng trong các văn bản và tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy trên cửa chống cháy hiện hành, việc kiểm tra, bảo dưỡng thiết bị ngăn cháy (bao gồm cửa chống cháy) là nghĩa vụ bắt buộc.
Pháp luật cũng quy định rõ: “Vật liệu ngăn cháy, cửa ngăn cháy phải được kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất và tiêu chuẩn chuyên ngành.” Điều này cho thấy câu hỏi “Cửa chống cháy chung cư có cần bảo dưỡng định kỳ không?” Câu trả lời là: Có, và là yêu cầu bắt buộc nếu muốn duy trì khả năng chống cháy thực tế.
Dấu hiệu báo động cho thấy cửa cần được bảo dưỡng ngay
Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy cửa có nguy cơ mất khả năng ngăn cháy hiệu quả mà bạn cần đặc biệt lưu ý:
- Cửa không tự đóng kín: Khi thả tay ra mà cửa không tự khép hoàn toàn hoặc còn khe hở, có thể hệ thống bản lề, tay co thủy lực hoặc chốt cửa đã hỏng.
- Bản lề bị rỉ sét, cong vênh: Gỉ sét lâu ngày khiến cửa vận hành chậm, kẹt hoặc không khít với khung, làm giảm khả năng chịu nhiệt.
- Gioăng cao su bị bong, mòn hoặc nứt: Gioăng là phần giúp ngăn khói và khí độc; nếu hư hại, khói sẽ dễ dàng lọt qua.
- Khóa hoặc tay nắm hoạt động không trơn tru: Cửa khó mở hoặc khó đóng có thể khiến người thoát nạn gặp nguy hiểm trong tình huống khẩn cấp.
Khi một trong các dấu hiệu trên xuất hiện, bạn cần gọi ban quản lý hoặc đơn vị bảo dưỡng chuyên nghiệp.
Quy trình và tần suất bảo dưỡng cửa chống cháy hiệu quả
Các bước kiểm tra và bảo dưỡng căn bản
- Bước 1: Kiểm tra tổng thể quan sát khung, cánh cửa, lớp chống cháy và gioăng. Phát hiện sớm các vết nứt, bong tróc hoặc ăn mòn.
- Bước 2: Kiểm tra phụ kiện bản lề, khóa, khóa tự động, thanh thoát hiểm nếu có đảm bảo hoạt động trơn tru, không kẹt.
- Bước 3 :Kiểm tra cơ chế đóng tự động thử kích hoạt (nếu có) để cửa đóng lại tự động đúng tốc độ.
- Bước 4 :Vệ sinh và bảo dưỡng lau sạch bụi bẩn, bôi trơn bản lề, thay hoặc sửa phụ kiện hỏng.
khshield.com - Bước 5 :Lập hồ sơ bảo dưỡng ghi lại thời điểm bảo dưỡng, các phát hiện và biện pháp sửa chữa; điều này rất hữu ích khi kiểm tra PCCC.
Tần suất đề xuất cho bảo dưỡng/chăm sóc cửa chống cháy
Không có tiêu chuẩn bắt buộc chung rõ từng tháng cho cửa chống cháy trong chung cư, nhưng dựa trên kinh nghiệm vận hành và hướng dẫn chuyên ngành:
- Kiểm tra sơ bộ: Mỗi 6 tháng một lần để đảm bảo phụ kiện vận hành tốt.
- Bảo dưỡng tổng thể: Ít nhất 1 lần/năm làm sạch, bôi trơn và thay thế bộ phận hao mòn.
- Kiểm tra bất thường: Ngay sau khi có va chạm, cháy nhỏ hoặc khi cửa có dấu hiệu hoạt động bất thường.
Kiểm tra định kỳ thường xuyên, hệ thống cửa chống cháy càng duy trì độ tin cậy cao vì trong hỏa hoạn, chỉ một giây chậm trễ cũng có thể đổi bằng mạng người.
Những lưu ý cho cư dân và ban quản lý chung cư khi bảo dưỡng
Hợp tác giữa cư dân, ban quản lý và đơn vị thi công
- Cư dân: Khi phát hiện cửa có vấn đề báo ngay Ban quản lý để xử lý kịp thời.
- Ban quản lý: Lên kế hoạch bảo dưỡng, chọn đơn vị uy tín, lưu hồ sơ bảo dưỡng là minh chứng quan trọng.
- Đơn vị bảo dưỡng: Làm đúng quy trình, tuân theo tiêu chuẩn, sử dụng phụ kiện chính hãng để đảm bảo độ chịu lửa và hiệu quả lâu dài.
Những sai lầm nên tránh để bảo dưỡng cửa chống cháy đạt chuẩn:
- Tuyệt đối không tự sửa hoặc thay khóa, bản lề không rõ nguồn gốc vì có thể giảm chức năng chịu lửa.
- Không được chuyển đổi cấu trúc cửa/khung mà không được thẩm duyệt hoặc cấp lại chứng nhận PCCC.
- Không được bỏ qua hồ sơ bảo dưỡng: Khi xảy ra kiểm tra hoặc sự cố, nếu không có hồ sơ trách nhiệm có thể thuộc về ban quản lý.
- Đừng quên giám sát cư dân không đặt vật dụng chặn cửa, không thay đổi bản lề khóa chống cháy thành loại thường vì điều này phá vỡ nguyên lý ngăn cháy lan.
Vậy thì câu hỏi “Cửa chống cháy chung cư có cần bảo dưỡng định kỳ không?” đã có lời đáp: Có và đó là việc bắt buộc, không thể xem nhẹ. Bởi chỉ khi được quan tâm, kiểm tra và bảo dưỡng đúng cách, cánh cửa chống cháy mới thật sự phát huy vai trò của nó bảo vệ tính mạng và tài sản trong những tình huống khẩn cấp.
Hãy coi việc bảo dưỡng định kỳ như một thói quen nhỏ nhưng cần thiết. Vì an toàn không phải là sự ngẫu nhiên, mà là kết quả của sự chuẩn bị cẩn thận và tinh thần trách nhiệm chung của từng cư dân và ban quản lý.
