Bạn đang băn khoăn liệu cửa chống cháy có bắt buộc trong công trình xây dựng hay không? Khi nào cần lắp cửa chống cháy?, Áp dụng cho công trình nào? Nếu không lắp thì có vi phạm gì không? là những vấn đề rất thường gặp, đặc biệt đối với các chủ đầu tư, đơn vị thiết kế hay ban quản lý dự án những người phải đối mặt trực tiếp với các quy định ngày càng nghiêm ngặt về phòng cháy chữa cháy.
Thực tế cho thấy, một công trình dù được đầu tư mạnh về kiến trúc hay nội thất, nhưng nếu không đảm bảo các tiêu chí an toàn cháy nổ, thì rất khó được nghiệm thu và đưa vào sử dụng.
Vậy khi nào thì bắt buộc phải lắp cửa chống cháy? Công trình nào phải tuân thủ? Bài viết dưới đây từ Cửa Thép Việt sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết, dựa trên kinh nghiệm thực tế trong ngành và các quy định pháp luật hiện hành.
Tại sao cửa chống cháy lại cần thiết trong công trình?
Một đám cháy có thể bắt đầu từ một tia lửa nhỏ, nhưng chỉ trong vòng 1–3 phút, ngọn lửa và khói độc đã có thể lan rộng đến các khu vực lân cận, khiến nhiệt độ tăng lên nhanh chóng tới hàng trăm độ C. Nếu không có hệ thống ngăn cháy hiệu quả trong đó cửa chống cháy thì thảm họa sẽ xảy ra chỉ trong tích tắc.
Trong xây dựng hiện đại, nơi mật độ cư dân cao, vật liệu dễ bắt lửa và kiến trúc đa tầng, cửa chống cháy đóng vai trò như bức tường bảo vệ con người khi xảy ra sự cố khỏi ngạt khói và bỏng nhiệt, đồng thời tạo hành lang an toàn để sơ tán và cứu nạn.
Cửa chống cháy hoạt động như thế nào?
Cửa chống cháy được thiết kế chuyên dụng đặc biệt để ngăn chặn lửa, khói và nhiệt độ cao. Một bộ cửa chống cháy đạt chuẩn thường bao gồm:
- Lõi cửa chịu nhiệt: Làm từ vật liệu chuyên dụng như Magie Oxit, bông khoáng, hoặc lõi tổ ong honeycomb giúp cách nhiệt, chống cháy lan trong thời gian dài (60 – 180 phút).
- Gioăng chống khói: tự giãn nở khi gặp nhiệt, bịt kín khe hở giữa cánh cửa và khung, ngăn khói độc lan qua.
- Bản lề và tay co thủy lực: Đảm bảo cửa luôn đóng kín sau khi mở, giữ áp suất âm và không để khói luồn qua.
- Khóa panic bar: Cho phép người bên trong mở cửa nhanh chóng trong trường hợp khẩn cấp mà không cần chìa khóa.
Các công năng bảo vệ của cửa chống cháy
- Ngăn lửa lan truyền: Cửa được thiết kế để chịu lửa theo thời gian tiêu chuẩn (60P, 90P, 120P…), giúp cô lập đám cháy trong khu vực hẹp, không cho ngọn lửa lan sang các khu vực khác trong thời gian nhất định. Đặc biệt trong các công trình công cộng hay các toà nhà cao tầng.
- Ngăn khói độc: Thống kê cho thấy 80% nạn nhân trong hỏa hoạn tử vong vì ngạt khói, chứ không phải bỏng. Cửa chống cháy với gioăng chống khói đặc biệt giúp chặn khói hiệu quả, giữ cho lối thoát hiểm không bị ngộ độc khí.
- Tăng thời gian sơ tán: Khả năng chống cháy từ 60 đến 180 phút tạo điều kiện cho người bên trong di chuyển đến khu vực an toàn. Chúng còn là yếu tố giúp lực lượng cứu hộ kéo dài thời gian và giảm thiểu thiệt hại về người và của.
Cửa chống cháy có bắt buộc trong công trình xây dựng không?
Cửa chống cháy là yêu cầu bắt buộc trong hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) trong đa số các công trình thương mại và công nghiệp hiện nay.
Các quy định pháp luật liên quan đến cửa chống cháy
Theo các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, cửa chống cháy là hạng mục bắt buộc trong nhiều loại công trình, cụ thể:
- Nghị định 136/2020/NĐ-CP: Quy định về điều kiện, thẩm duyệt, nghiệm thu và kiểm tra hệ thống PCCC cho công trình xây dựng.
- Thông tư 06/2022/TT-BXD: Hướng dẫn áp dụng nêu rõ các vị trí bắt buộc phải lắp cửa chống cháy như: cầu thang bộ, hành lang chung cư, phòng kỹ thuật, phòng máy…
- QCVN 06:2022/BXD: Quy chuẩn quốc gia về an toàn cháy và mức độ chịu lửa tối thiểu theo từng loại công trình (60 phút, 90 phút, 120 phút…).
- Tiêu chuẩn TCXDVN 386 (BS EN 1634-1 : 2000): Tiêu chuẩn về thử nghiệm và chứng nhận khả năng chịu lửa của cửa ngăn cháy.
Những công trình nào bắt buộc phải lắp đặt cửa chống cháy?
Căn cứ theo quy chuẩn và luật định, những công trình phải lắp đặt cửa chống cháy gồm:
- Chung cư từ 5 tầng trở lên.
- Khách sạn, nhà nghỉ, ký túc xá.
- Trường học, bệnh viện, nhà trè.
- Trung tâm thương mại, siêu thị, rạp chiếu phim.
- Nhà máy, kho xưởng, trạm điện, xưởng sản xuất.
- Tòa nhà văn phòng, trung tâm hội nghị từ 3 tầng.
- Ngoài ra, tại các khu vực kỹ thuật như phòng máy phát điện, phòng điện trung thế, phòng điều khiển, cửa chống cháy còn được yêu cầu lắp đặt theo mức độ chịu lửa tối thiểu.
Hậu quả nếu không lắp cửa chống cháy theo quy định
Chủ đầu tư hoặc đơn vị xây dựng nếu không lắp cửa chống cháy đúng yêu cầu sẽ đối mặt với các nguy cơ sau:
- Không được nghiệm thu PCCC, ảnh hưởng tiến độ thi công, bàn giao và đưa công trình vào sử dụng.
- Bị xử phạt hành chính từ 5 – 50 triệu đồng tùy mức độ vi phạm (theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP).
- Nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu xảy ra cháy gây thiệt hại về người hoặc tài sản mà nguyên nhân do thiếu thiết bị an toàn.
- Không được cấp phép hoạt động, đặc biệt với công trình dịch vụ, công cộng.
Những lưu ý khi chọn cửa chống cháy đạt chuẩn pháp lý
Nếu bạn muốn lắp cửa chống cháy cho công trình, hãy lưu ý các tiêu chí sau:
- Đạt chứng nhận kiểm định PCCC của Bộ Công an (do trung tâm kiểm định cấp).
- Cửa có tem nhãn rõ ràng, ghi rõ thời gian chịu lửa (VD: 60P, 90P…).
- Đơn vị cung cấp uy tín, có giấy tờ pháp lý, hợp đồng rõ ràng.
- Thi công đúng kỹ thuật: hướng mở, bản lề, gioăng, khóa panic bar đúng tiêu chuẩn thoát hiểm
- Nên ưu tiên những đơn vị tư vấn thiết kế trọn gói, vừa cung cấp vừa lắp đặt, bảo hành dài hạn
Vậy cửa chống cháy có bắt buộc trong công trình xây dựng không? Câu trả lời là Có, nhưng không phải với mọi công trình. Tuy nhiên, với sự gia tăng về quy mô xây dựng và yêu cầu phòng cháy nghiêm ngặt như hiện nay, cửa chống cháy không còn là tùy chọn mà là tiêu chuẩn bắt buộc trong đa số các thiết kế xây dựng hiện đại.
Nếu bạn là chủ đầu tư, đơn vị thiết kế hay quản lý công trình, hãy chủ động lựa chọn và lắp đặt cửa chống cháy đạt chuẩn. Đây là giải pháp thiết yếu để đảm bảo an toàn cho cả tài sản và tính mạng con người trong công trình của bạn
